ปะเก็น (Gasket)
ปะเก็นที่ใช้กับท่อและหน้าแปลนสเตติกต่างๆ ใช้เพื่อซีลระหว่างหน้าแปลนสองด้านที่ประกบกัน เพื่อป้องกันการรั่วไหลของของไหล โดยการเลือกชนิดของปะเก็น จะขึ้นอยู่กับ แรงดัน อุณหภูมิ และคุณสมบัติของของไหล
รูปปะเก็นชนิดต่างๆ
รูปแบบแสดงการติดตั้งของปะเก็น
ปะเก็นหลัก ชนิดต่างๆ
1. ปะเก็นนิ่ม (Soft Gaskets / Non-metallic)
| วัสดุ | ยาง, PTFE (เทฟลอน), กราไฟต์, ใยอัด |
| การใช้งาน | ระบบแรงดันต่ำ, น้ำ, อากาศ, สารเคมีที่ระบุ |
2. ปะเก็นสไปรัลวาวด์ (Spiral Wound Gaskets)
รูปแสดงแรงอัดของปะเก็น
| โครงสร้าง | แผ่นโลหะม้วนสลับกับวัสดุฟิลเลอร์ (กราไฟต์ / PTFE) |
| การใช้งาน | ระบบแรงดันสูง, อุณหภูมิสูง, ท่อส่งน้ำมันและก๊าซ |
3. ปะเก็นแบบริงไทป์จอยน์ (Ring Type Joint: RTJ)
| วัสดุ | เหล็กอ่อน (Soft Iron), สแตนเลส |
| การใช้งาน | งานแรงดันสูง, อุณหภูมิสูง, งานซีลที่ต้องการความปลอดภัยสูง (หน้าแปลนตามมาตรฐาน API) |
4. ปะเก็นหุ้มโลหะ (Metal Jacketed Gaskets)
| โครงสร้าง | วัสดุอ่อนอยู่ภายใน และหุ้มด้วยปลอกโลหะด้านนอก |
| การใช้งาน | เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน, งานอุณหภูมิสูง |
5. ปะเก็นแบบคัมม์โปรไฟล์ (Kamm profile Gaskets)
| โครงสร้าง | แกนกลางเป็นโลหะมีร่อง (Grooved metal core) เคลือบด้วยชั้นวัสดุ ซีลแบบอ่อ |
| การใช้งาน | งานซีลที่ต้องการความแน่นหนาสูงสำหรับเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน |
รหัสสี 1(Color code) มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการระบุชนิดวัสดุของปะเก็นและความเหมาะสมในการใช้งานอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในขั้นตอน การติดตั้งและการบำรุงรักษา เหตุผลที่รหัสสําคัญ
- ความปลอดภัย: ป้องกันการเลือกปะเก็นผิดประเภท (ลดความเสี่ยงการรั่วไหลหรือการระเบิด)
- การปฏิบัติตามมาตรฐาน: เป็นไปตามมาตรฐาน ASME, API และมาตรฐานของโรงงาน
- ความรวดเร็วในการทำงาน: ช่วยให้การตรวจสอบและการเปลี่ยนปะเก็นทำได้รวดเร็วขึ้น
- การสอบกลับวัสดุ: ช่วยระบุเกรดวัสดุและค่าความดันที่รองรับได้
รหัสสีตามมาตรฐาน ASME B16.20 / API
- สีเขียว → ใยที่ไม่ผสมแอสเบสตอส
- สีน้ำเงิน → PTFE
- สีแดง → กราไฟต์
- สีเหลือง → ปะเก็นฐานยาง
- ปะเก็นสไปรัลวาวด์แบบโลหะ → มักมีแถบสีหรือป้ายกำกับระบุชนิดฟิลเลอร์ (เช่น ฟิลเลอร์กราไฟต์ = แถบสีเทา)
