Impellers Used in Centrifugal Pumps

ใบพัดที่ใช้ในปั๊มหอยโข่ง

ใบพัด (Impeller) เป็นชิ้นส่วนสำคัญของปั๊มหอยโข่ง มีหน้าที่ถ่ายเทพลังงานตัวขับ (Driver) หรือจากมอเตอร์ไปยังของเหลว การออกแบบ คุณภาพการประกอบขึ้นรูป และประเภทของใบพัดมีผลอย่างมากต่อประสิทธิภาพของปั๊ม ตลอดจนความเหมาะสมในการใช้งาน (Application) และความสามารถในการใช้งานกับของเหลว (Liquid) แต่ละประเภท

ใบพัดสามารถจำแนกได้ตามเกณฑ์ต่าง ๆ เช่น

1. ทิศทางการไหลของของเหลว (ไหลในแนวรัศมี, แกนตรง หรือแบบผสม)
2. จำนวนทางดูดของใบพัด (แบบดูดเดี่ยว หรือดูดคู่)
3. รูปแบบโครงสร้างใบพัด (เปิด, กึ่งเปิด, หรือปิด)
4. วัสดุที่ใช้สร้าง (Cast iron, steel, stainless steel, thermoplastic, FRP,…etc.)

ประเภทของใบพัด

1. ใบพัดแบบเปิด (Open Impeller)

• ลักษณะ: มีแต่ซี่ใบพัด ไม่มีแผ่นปิดหน้าและหลัง
• ข้อดี:
  • ทำความสะอาดง่าย
  • เหมาะสำหรับของเหลวที่มีของแข็งปน
• ข้อเสีย:
  • โครงสร้างไม่แข็งแรงเท่าแบบปิด
  • ประสิทธิภาพต่ำกว่า
• เหมาะสำหรับ: น้ำเสีย, น้ำที่มีตะกอน, ของเหลวที่มีสิ่งปนเปื้อน

2. ใบพัดแบบกึ่งเปิด (Semi-Open Impeller)

• ลักษณะ: มีแผ่นปิดด้านหลัง แต่ด้านหน้าเปิดหรือปิดเพียงบางส่วน
• ข้อดี:
  • แข็งแรงกว่าแบบเปิด
  • รับมือกับของแข็งหรือฟองอากาศในของเหลวได้ดี
• ข้อเสีย:
  • ประสิทธิภาพปานกลาง
  • ต้องมีการปรับช่องว่างระหว่างใบพัดกับแผ่นสวม
• เหมาะสำหรับ: อุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ, สารเคมี, ของเหลวที่ไม่สะอาด

3. ใบพัดแบบปิด (Closed Impeller)

• ลักษณะ: มีแผ่นปิดทั้งด้านหน้าและด้านหลังครอบซี่ใบพัด
• ข้อดี:
  • ประสิทธิภาพสูงสุด
  • แข็งแรงทนทาน เหมาะกับงานแรงดันสูง
• ข้อเสีย:
  • อุดตันได้ง่าย
  • ทำความสะอาดยาก
• เหมาะสำหรับ: น้ำสะอาด, อุตสาหกรรมน้ำมัน

4. ใบพัดแบบดูดเดี่ยว (Single-Suction Impeller)

• ลักษณะ: ของเหลวเข้าสู่ใบพัดจากด้านเดียว
• ข้อดี:
  • โครงสร้างเรียบง่าย
• ข้อเสีย:
  • อาจเกิดแรงดึงแกน (Axial unbalance) ไม่สมดุล
• เหมาะสำหรับ: ปั๊มขนาดเล็กถึงกลาง, ระบบทั่วไป

5. ใบพัดแบบดูดคู่ (Double-Suction Impeller)

• ลักษณะ: ของเหลวไหลเข้าสู่ใบพัดจากทั้งสองด้าน
• ข้อดี:
  • สมดุลแรงดึงแกน (Axial balance)
  • รองรับอัตราการไหลสูง
• เหมาะสำหรับ: ระบบน้ำดิบ, ระบบหล่อเย็น, งานระบายน้ำขนาดใหญ่

6. ใบพัดพิเศษ (Specialty Impellers)

การโฟลวของของไหลผ่านปั๊ม

 6.1 ใบพัดแบบวอร์เท็กซ์ (Vortex Impeller)

• สร้างแรงหมุนวนในตัวเรือนปั๊ม
• เหมาะกับ: ของเหลวที่มีของแข็ง, เส้นใย, ของเสีย

6.2 ใบพัดแบบช่องทาง (Channel Impeller)

• มีทางไหลขนาดใหญ่ 1 หรือ 2 ช่อง
• เหมาะกับ: น้ำเสีย, งานสูบของแข็ง

6.3 ใบพัดแบบเกลียว (Screw-Type Impeller)

• รูปทรงคล้ายเกลียว
• เหมาะกับ: อุตสาหกรรมอาหาร, ของเหลวที่ต้องการการปั๊มอย่างอ่อนโยน

7. ตามทิศทางการไหลของของเหลว

7.1 ใบพัดแบบรัศมี (Radial Flow)

• ของเหลวไหลออกในแนวตั้งฉากกับเพลา
• เหมาะกับ: แรงดันสูง อัตราการไหลต่ำ

7.2 ใบพัดแบบแกนตรง (Axial Flow)

• ของเหลวไหลออกในแนวเดียวกับเพลา
• เหมาะกับ: อัตราการไหลสูง แรงดันต่ำ

7.3 ใบพัดแบบผสม (Mixed Flow)

• ผสมระหว่างแนวรัศมีและแนวแกน
• เหมาะกับ: แรงดันและอัตราการไหลระดับกลาง

การเลือกใบพัดให้เหมาะสม

ปัจจัยที่ต้องพิจารณา